روش کنترل آلاینده‌های پرتوزا در رویداد آسیب‌دیدگی چشمه‌ی نوترونی رآکتور تحقیقاتی تهران

رویداد آسیب­دیدگی چشمه­ی نوترونی رآکتور تحقیقاتی تهران موجب رهاسازی مقادیر زیادی مواد پرتوزا از جمله پلوتونیم در آب مدار اولیه­ی رآکتور شد. این رویداد باعث شد مقدار فعالیت پرتوزایی و ناخالصی­ها در آب مدار اولیه از حد مجاز بالاتر رود به طوری که سیستم­های تصفیه­ی موجود در رآکتور دیگر قادر به رفع آلودگی نبودند. در نتیجه، راه‌اندازی مجدد رآکتور در شرایط ایمن، مستلزم حذف آلاینده‌های پرتوزا از آب مدار اولیه­ی رآکتور بود. آلودگی آب مدار اولیه از نوع ذره­ای تشخیص داده شد. از این­رو، روش­های تصفیه­ی ذره­ای برای رفع آلودگی آن مدنظر قرار گرفتند. در این راستا، کارآیی ربایش ذره­ای نمونه­های بسترهای الیافی برای انتخاب بهترین نمونه برای جداسازی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی، از بسترهای با کارآیی جداسازی بالا استفاده شد. با این حال کارآیی آن­ها برای جداسازی آلاینده­های پرتوزا از نمونه­های آب مدار اولیه ناچیز بود. به این ترتیب، نتیجه­گیری شد که ذرات حل شده در آب رآکتور در مقیاس مولکولی و ذرات بسیار ریزی بوده­اند. لذا روش­های تصفیه­ی مولکولی مدنظر قرار گرفته و بررسی­های انتخاب روش بهینه به این سمت سوق داده شدند. کارآیی جداسازی چندین روش­ تصفیه در مقیاس مولکولی مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بررسی­ها نشان داد که بهترین روش حذف آلاینده­های پرتوزا در آب مدار اولیه­ی رآکتور، استفاده از یک بستر کربن فعال است. نتایج بررسی­های آزمایشگاهی کارآیی حذف آلاینده­های آلفازا با یکی از بسترهای کربن فعال به ارتفاع عملیاتی cm40 را حدود %76 به دست داد. با استفاده از این کربن فعال دانه­ای یک سیستم تصفیه به ارتفاع cm100 طراحی گردید. و با استفاده از آن خالص­سازی آب آلوده­ی مدار اولیه با موفقیت به انجام رسید.